Ostatni wieniec zawisł w kienesie w roku 1938. Stał się niemym świadkiem losów trockich Karaimów. Wtedy obchodzono święto „Orach toju” po raz ostatni. Od tamtego czasu minęło 75 lat i dziś nie wiemy dokładnie, jak jego obchody wyglądały. Nie mamy jednak wątpliwości, że było to pogodne i radosne święto.
Wczesna jesień 1938 roku. Zbliża się święto plonów. Kobiety plotą wieniec z tegorocznych plonów zbóż, zdobiąc go kwiatami z ziaren bobu, fasoli, nasion dyni i ogórka.
Do Trok wraca stęskniony za domem rodzinnym Romuel. Podchodząc do miasta, łapczywie wdycha nasycone miodową wonią łąk powietrze stron rodzinnych, budzące wspomnienia o tym wszystkim, za czym tęsknił na obczyźnie.
W mieście spotyka Marcina, który mówi mu o przygotowaniach do jutrzejszego święta urodzaju „Orach toju” i przeprasza, że nie może poświecić mu teraz czasu, gdyż musi najpierw roznieść zaproszenia dla dostojnych gości, a potem pojechać do młyna. Romuel i Marcin umawiają się na spotkanie podczas obchodów święta. Romuel idzie dalej, ciesząc się, że następnego dnia zobaczy wszystkich przyjaciół i znajomych.
Nadchodzi się wieczór. Po długim spacerze po dobrze sobie znanych miejscach Romuel zachodzi do domu ukochanej cioci. Gospodarze cieszą się z wizyty i przedstawiają gościowi swoje pociechy. Gdy ciocia kładzie dzieci do snu, a mężczyźni biesiadują przy stole, przychodzi w gości sąsiadka z ciastem do herbaty. Kobieta rozpoznaje Romuela i cieszy się z jego powrotu. W tym momencie z ulicy dobiega śpiew szczęśliwej młodej pary i sąsiadka rozpoczyna opowieść o trockich pięknościach na wydaniu.
Świąteczny poranek. Wszyscy spotykają się na modlitwie dziękczynnej. Na ścianie kienesy zawieszony zostaje wieniec z nowych plonów. Rozbrzmiewają słowa dziękczynienia Bogu za zbiory i dobrodziejstwa dla rolników.
Chór śpiewa piosenkę poświęconą rolniczemu świętu „Orach Toju” – ostatni raz była ona wykonywana w 1938 r.
Następnie aktorzy zapraszają wszystkich obecnych na tańce.
Autor pomysłu: Wioleta Firkowicz
Reżyser: Danguole Januškievičene
Operator światła i dźwięku: Andrius Storta
Choreografia: Katerina Woropaj, Małgorzata Borowiec
Scenograf: Vidas Lukša
Flet: Agnė Martincevaitė
Autorzy scenariusza: Ina Lavrinovič, Emilija Lavrinovič, Margarita Rajeckienė
Występują:
- Romuel – Romualdas Čaprockis
- Marcin – Georgijus Lavrinovičius
- Sąsiadka – Ina Lavrinovič
- Gospodarz – Vladimiras Maškevič
- Gospodyni – Tatjana Maškevič
- Nowożeńcy – Ana Maleckaitė, Zenonas Firkovič
- Plotąca wieniec – Margarita Rajeckienė
- Dzieci – Augusta Augusta Firkovič, Danielius Kobeckis
Z udziałem chóru „AŁTYN AWAZY”: Artūras Juchnevičius, Zenonas Firkovič, Ina Lavrinovič, Ana Maleckaitė, Tatjana Maškevič, Vladimiras Maškevič
i zespołów tanecznych:
„BIRLIK” (Litwa): Taisija Jezerskaja, Simona Firkovič, Kamilis Kobeckis, Edvinas Lepiochinas, Aidaras Lavrinovičius, Evelina Rajeckaitė, Kotryna Rajeckaitė, Dinara Špakovskaja.
„DOSTŁAR” (Polska): Emilia Firkowicz, Nina Firkowicz, Marta Kobecka, Michał Kobecki
„AŁTYN AJACZECH”: Liudmila Dubinskaja, Marek Firkowicz, Emilija Lavrinovič, Ina Lavrinovič, Georgijus Lavrinovičius, Eugenijus Leonovič, Ana Maleckaitė, Vladimiras Maškevič.
Wieczorek teatralny wsparli:
- Związek Karaimów Polskich
- Stowarzyszenie Kulturalne Karaimów Litwy
- Gimnazjum im. Witolda Wielkiego w Trokach
Koordynator projektu: Mariola Abkowicz
Zrealizowano w ramach projektu: Karaj jołłary – Karaimskie drogi. Spotkania pomiędzy Polską a Litwą współfinansowanego przez Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013”
Za udział w przygotowaniu wieczorka teatralnego dziękujemy serdecznie:
Lidii Maszkiewicz, Alinie Ławrynowicz, Janinie Leonowicz, Eugeniuszowi Jutkiewiczowi, Mikołajowi Jutkiewiczowi, Annie Sulimowicz, Zygmuntowi Robaczewskiemu, Michałowi Szpakowskiemu, Romualdowi Czaprockiemu, Georgiju Ławrynowiczowi, Tatianie Maszkiewicz, Nadieżdzie Zajączkowskiej.
Podczas wieczoru zabrzmiały:
M. Tynfowicz: „Tango – Siuwiarlik”,
S. Firkowicz: piosenka „Orach toju” była napisana na potrzeby przedstawienia „Bułhanczy”
Wyliczanka „Bir, eki…”,
„Kieldi vachty taszymachnyn".
Organizatorzy: „Katyn odżachy”
Relacje
Film: Spis podróżny 2013. Wspominając święto "Orach toju", czas trwania: 21:18
Wykonawcy:
przedstawiciele społeczności karaimskiej w Polsce i na Litwie oraz uczestnicy wydarzeń:
- Wieczorku teatralnego Wspominając święto „Orach toju”
a także
- Karaimski Zespół Folklorystyczny „Dostłar” (Warszawa)
- Karaimski Zespół Folklorystyczny „Birlik” (Troki)
- Karaimski Zespół Folklorystyczny Sanduhač (Troki)
- Karaimski zespół taneczny „Ałtyn Ajaczech” (Troki, Warszawa)
- Chór „Ałtyn Awaz” (Troki)
Projekt realizowany przy udziale wsparcia finansowego: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
zrealizowano w ramach projektu: Karaj jołłary – Karaimskie drogi. Spotkania pomiędzy Polską a Litwą współfinansowanego przez Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013”
