Strona główna
  • O nas
    • Historia
    • Język
    • Religia
    • Projekty
  • Kalendarz
  • Aktualności
    • Aktualności
    • KARAJ JOŁŁARY
      • Katalog
      • Ludzie
      • Wystawy
      • Miejsca
  • Karaimska mapa muzyczna
    • Mapa
    • Ludzie
    • Miejsca
  • Multimedia
    • Wideo
    • Audio
    • Zdjęcia
    • Radio
    • Kalendarze
  • NASZE SERWISY
    • Karaimska mapa muzyczna
    • BITIK
    • Czasopisma
    • DOSTŁAR
    • E-jazyszłar
    • FKD
    • E-tilimiz
  • Kontakt

Łuck

Łuck

Dokładna data osiedlenia się Karaimów w Łucku nie jest znana. Być może Karaimi pojawili się tam w XIII w., w tym samym czasie, co mówiący tymże dialektem ich rodacy z Halicza. Miejscowa tradycja wiąże jednak ich przybycie, podobnie jak w Trokach, z osobą Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda. Jak podawał karaimski uczony z Łucka, Mordechaj Sułtański (1773–1863), książę miał osiedlić na prawym brzegu rzeki Styr, naprzeciwko twierdzy, w miejscu zwanym Krasna Góra sto sprowadzonych z Krymu rodzin.  

Istnieje kilka XV wiecznych wzmianek świadczących o Karaimach w Łucku. Po powrocie z wygnania przez króla Aleksandra Jagiellończyka Karaimi stopniowo uzyskiwali kolejne przywileje i zwolnienia z podatków. Dzierżawili ziemię, a utrzymywali się głównie z handlu. Pierwsza wzmianka o Karaimach w Łucku pochodzi z 1506 roku z dokumentu króla Zygmunta I Starego, który zwolnił gminy żydowską i karaimską z czynszu za dom modlitwy. Musiała zatem istnieć już wcześniej wspólnota, która była na tyle duża, aby w wyznaczonym miejscu zbierać się na modlitwę. W 1552 roku odnotowano w Łucku 27 karaimskich gospodarzy, a 5 lat później pogłówne zapłaciło w Łucku 40 Karaimów. Mieszkali głównie na biegnącej wzdłuż rzeki ulicy Karaimskiej, której nazwa pojawia się po raz pierwszy w 1561 r. Co najmniej od początku XVI w. posiadali swoją świątynię, a także cmentarz. W latach 1677-1679 Karaimów w Łucku było 16, a ponad 100 lat później populacja odrodziła się do 126 osób w mieście i okolicach.

Po III rozbiorze Rzeczypospolitej Karaimi znaleźli się pod władzą carską, gdzie początkowo otrzymali te same prawa co Żydzi. W XIX wieku pracowali nad zrównaniem statusu Karaimów ze statusem rosyjskich obywateli w Imperium. Spisy z połowy XIX wieku notują w Łucku odpowiednio 233 i 228 osób. Spis powszechny w Rosji z 1897 roku notuje w mieście 50 osób. Spadek ten spowodowany był migracjami ekonomicznymi w głąb Imperium Rosyjskiego. U progu XX wieku w Łucku mieszkało ok. 100 Karaimów. Na dalszy spadek złożyła się przymusowa ewakuacja w 1915 roku. Po zakończeniu I Wojny Światowej i odzyskaniu niepodległości przez Polskę część emigrantów powróciła w rodzinne strony.  W okresie międzywojennym Karami w Łucku stanowili grupę od ok. 50 do 70 osób. Był to najmniej liczna gmina karaimska w II Rzeczypospolitej. Po II wojnie światowej większość łuckich Karaimów zdecydowała się na wyjazd do Polski. Obecnie w Łucku nie pozostały już żadne materialne ślady ich kilkusetletniej bytności.

Bibliografia:

Anna Sulimowicz i Mariola Abkowicz, Karaj jołłary – karaimskie drogi. Karaimi w dawnej fotografii. Wrocław, Bitik, 2010

A.A. Sulimowicz, Życie społeczne gminy karaimskiej w Łucku w okresie międzywojennym (1919–1939), Dys.,  Uniwersytet Karola w Pradze, 2017,s. 19-28.

Rudkowski, S., & Sulimowicz, A. (2017). Życie w dawnym Łucku. Awazymyz. Pismo Historyczno-społeczno-Kulturalne Karaimów, 28(2 (55), 14-18. https://doi.org/10.33229/az.421

 

Mapa:
Ulica Karaimska w Łucku
Cmentarz Karaimski w Łucku, Łuck

Inne miejsca

Odessa

Skwyra

Kijów

Cmentarz w Haliczu

Cmentarz w Łucku

Kienesa w Łucku

Łuck

Kienesa w Haliczu

Halicz

Zrealizowano dzięki dotacji: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji | Designed and developed by Stain Studio