Strona główna
  • O nas
    • Historia
    • Język
    • Religia
    • Projekty
  • Kalendarz
  • Aktualności
    • Aktualności
    • KARAJ JOŁŁARY
      • Katalog
      • Ludzie
      • Wystawy
      • Miejsca
  • Karaimska mapa muzyczna
    • Mapa
    • Ludzie
    • Miejsca
  • Multimedia
    • Wideo
    • Audio
    • Zdjęcia
    • Radio
    • Kalendarze
  • NASZE SERWISY
    • Karaimska mapa muzyczna
    • BITIK
    • Czasopisma
    • DOSTŁAR
    • E-jazyszłar
    • FKD
    • E-tilimiz
  • Kontakt

Halicz

Halicz

Tradycja głosi, że Karaimi pojawili się w stolicy Rusi Czerwonej już w połowie XIII w. Używany w halickiej gminie specyficzny kalendarz, liczący lata od jej powstania, wskazywał na rok 1246, czyli półtora wieku przed osiedleniem się Karaimów w Wielkim Księstwie Litewskim. Do Halicza miał ich sprowadzić z Krymu książę halicki Daniel – z Sołchatu, a także z Mangupu i Kaffy przybyło na brzeg Dniestru 80 rodzin. Najstarszy zachowany dokument, w którym mowa o halickich Karaimach, to spis podatkowy, tzw. pogłówne karaimskie z 1550 r. Można także przypuszczać, że dane z inwentarza starostwa halickiego z 1536 roku, wymieniającego 29 właścicieli domów i 13 komorników, dotyczą społeczności karaimskiej. W 1578 roku otrzymali przywilej od króla Stefana Batorego zezwalający na uprawę roli. W 1627 roku w Haliczu były 24 domy karaimskie i stanowili 22% ogółu miszkańców miasta. Po "Potopie" w Haliczu pozostało jedynie 8 karaimskich domów, a ponad 100 lat później w 1765 roku w Haliczu było 16 karaimskich gospodarzy, czyli 99 dorosłych mieszkańców i 5 niemowląt.Wojny prowadzone przez Rzeczpospolitą w XVI i XVII wieku, niepokoje i epidemie spowodowały spadek liczby ludności karaimskiej, któremu towarzyszył upadek życia duchowego. Jego odrodzenie nastąpiło wraz z przybyciem w roku 1685 z Derażna na Wołyniu uczonego męża, Józefa syna Samuela, który uporządkował sprawy religijne i zapoczątkował ród halickich hazzanów, przez ponad 100 lat sprawujących duchowe przywództwo gminy.

Po rozbiorach gmina w Haliczu została oddzielona kordonem granicznym od pozostałych skupisk karaimskich, z którymi połączyła się dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W okresie międzywojennym haliccy Karaimi aktywnie włączyli się w prace nad ustawą regulującą status prawny społeczności w państwie polskim. Kwitło życie społeczne i kulturalne, którego głównymi animatorami byli: Sabina z Samuelowiczów Nowachowiczowa (1885–1960), Zarach Zarachowicz (1891–1952), nauczyciel w karaimskiej szkółce, ribbi Leon Eszwowicz (1887–1947), kolejarz i zarazem miłośnik teatru Leon Sulimowicz (1884–1941?) oraz przedstawiciel ówczesnej karaimskiej młodzieży, Samuel Szulimowicz (1908–1980). Kres temu ożywieniu położyła II wojna światowa. W 1944 r. wobec narastającego zagrożenia ze strony ukraińskich nacjonalistów grupa halickich Karaimów zdecydowała się opuścić starą siedzibę i przenieść w pobliże Warszawy. Po wojnie dołączyli do nich Karaimi-żołnierze LWP i powracający z łagrów. Pod stalinowskimi represjami życie społeczne i religijne w halickiej społeczności praktycznie zamarło. Gmina powoli się wyludniała. Obecnie w Haliczu mieszka zaledwie troje Karaimów.

Bibliografia:

Anna Sulimowicz i Mariola Abkowicz, Karaj jołłary – karaimskie drogi. Karaimi w dawnej fotografii. Wrocław, Bitik, 2010
Nadia Wasilczuk, Ulica Karaimska w Haliczu. Awazymyz 2012, 4 (37), 9-11

Mapa:
Ulica Karaimska w Haliczu
Halicz

Inne miejsca

Odessa

Skwyra

Kijów

Cmentarz w Haliczu

Cmentarz w Łucku

Kienesa w Łucku

Łuck

Kienesa w Haliczu

Halicz

Zrealizowano dzięki dotacji: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji | Designed and developed by Stain Studio